Optoppen: kansen, noodzaak en een ontwikkeltoets die het verschil maakt
De woningmarkt staat in Nederland onder druk: locaties zijn schaars, terwijl de vraag naar betaalbare en duurzame woningen groot is. Een strategie die hierop inspeelt is optoppen – het toevoegen van een extra woonlaag op bestaande gebouwen. De overheid ziet ruimte voor circa 100 000 extra woningen tot 2030 [1], terwijl corporaties in dezelfde periode 170 000 nieuwe woonruimten kunnen realiseren door onder meer optoppen, woningdelen en splitsen [2].
Wat is optoppen?
Optoppen benut de draagkracht van bestaande gebouwen door een extra laag toe te voegen[3]. Veel panden zijn overgedimensioneerd en kunnen een lichte verdieping dragen. Zo ontstaat extra woonruimte “in de lucht” zonder nieuwe grond aan te snijden en met behoud van het bestaande gebouw [3].
Waarom is optoppen kansrijk?
- Woningnood verlichten – tot 100 000 nieuwe woningen zonder uitbreiding van stadsgrenzen [1].
- Duurzaamheid – hergebruik van constructies, toevoeging van isolatie en installaties en toepassing van biobased materialen [3][4].
- Leefbare wijken – meer draagvlak voor voorzieningen en gemengde doelgroepen, zonder open groen te bebouwen [5].
- Financiële voordelen – waardestijging van woningen, inkomsten voor VvE’s, kostenbesparing bij dakvervanging en lagere stichtingskosten door modulair bouwen [6].
Uitdagingen
Niet ieder gebouw is geschikt: draagkracht, fundering en brandveiligheid vragen om onderzoek [3]. Daarnaast spelen juridische drempels zoals vergunningen en VvE-instemming [7]. Ook participatie en draagvlak zijn cruciaal [8].
De optop-ontwikkeltoets
Omdat optoppen technisch en juridisch complex is, ontwikkelde MCK Architectuur de optop-ontwikkeltoets. In vier stappen worden context, data, analyses en conclusies samengebracht tot een haalbaarheidsadvies [9]. De toets adresseert constructieve, planologische en financiële knelpunten en geeft een helder GO/NO-GO binnen enkele weken [9]. Bij een positief oordeel kan MCK verder ondersteunen met ontwerp, vergunningen en overleg met gemeente [9]. Leer meer over de optop-ontwikkeltoets via de volgende link : https://www.rabobank.nl/lokale-bank/nieuws/011473971/duurzamer-wonen-in-jouw-appartement-optoppen-kan-een-oplossing-zijn.
Conclusie
Optoppen is een veelbelovende manier om woningtekort en verduurzaming tegelijk aan te pakken. Met de optop-ontwikkeltoets biedt MCK Architectuur houvast om dit potentieel verantwoord te benutten en risico’s te beperken [9].
Bronnen
- Volkshuisvesting Nederland / Rijksoverheid – Landelijke aanpak optoppen
- Platform31 – Corporaties en beter benutten woningbezit
- Royal HaskoningDHV / Vereniging Eigen Huis – De kracht van optoppen
- Rijksoverheid – Duurzame transformatie en energiebesparing
- De Bouwcampus – Optoppen en leefbare wijken
- Optopmakelaars / Stadszaken – Financiële voordelen en stichtingskosten
- Stadszaken / De Bouwcampus – Juridische en planologische belemmeringen
- Stadszaken – Participatie en draagvlak bij optoppen
- MCK Architectuur – De Optop-ontwikkeltoets
